طلاق از طرف زن چطور امکان پذیر است؟

طلاق همیشه یک واژه سنگین است که هم ازنظر عاطفی و هم پروسه انجام طبق قوانین طلاق در کشور ما تا حدی سخت است. این پیچیدگی زمانی که طلاق از طرف زن باشد یا به‌نوعی طلاق به درخواست زن انجام پذیرد بسیار بیشتر می‌شود؛ چراکه در کشور ما طبق مقررات فقهی اسلامی، حق طلاق تنها در اختیار مرد است و زوج هر زمان بخواهد می تواند با قوانین زوجه را طلاق دهد. اینجا است که سؤالات بسیاری برای خانم‌هایی که می‌خواهند درخواست طلاق دهند پیش می‌آید. طلاق از طرف زن در ایران ممکن است اما راهی بسیار سخت، زمانبر و نیازمند دقت و مطالعه و مشورت با وکیل است. یکی از سؤالاتی که امروزه بسیار مطرح می‌شود این است که طلاق از طرف زن چطور امکان پذیر است؟ از آنجا که قوانین ما حقوق مالی زوجه را مانند اجرت‌المثل و مهریه را طبق قوانین مهریه بر گردن مرد نهاده است و از طرفی دیگر حق طلاق را به مرد داده است. شرایط طلاق از طرف زن کمی پیچیده است. طبق قوانین و مراحل قانونی طلاق باید دادخواست طلاق از مرد داده شود و حتی با مخالفت زوجه، زوج می‌تواند او را طلاق دهد.  این در حالی است که زوجه برای گرفتن طلاق بدون رضایت شوهر راهی بسیار دشوار و زمانبر در پیش دارد مراحل طلاق از طرف زن گرچه امکان پذیر است ولی نیاز به صرف زمان و اطلاعات و گاهی هزینه بسیار یا بخشیدن تمامی حقوقی که طبق قوانین به زن داده شده است به عنوان مثال مهریه به مرد در ازای گرفتن حق طلاق است. البته این را باید در نظر گرفت قوانین برای دین رسمی ایران یعنی شیعه با طلاق ایرانیان غیر شیعه که بر اساس دین و مذهب خود آنهاست کمی متفاوت است. در ادامه به مراحل طلاق به درخواست زن پرداخته شده است. 

مراحل درخواست طلاق از طرف زن 

درخواست طلاق از طرف زن و یا به عبارتی راه‌های طلاق از طرف زن یا زوجه همان‌طور که عنوان شد از سخت‌ترین و مهم‌ترین پرونده های خانوادگی دادگستری مخصوصا در سالهای اخیر بوده است. بر اساس قوانین قانون مدنی و مقررات فقهی از آنجایی که طلاق در اختیار مرد است، زوجه فقط تنها با داشتن یکسری دلیل موجه که در قانون نوشته شده و البته اثبات آن‌ها که خود پروسه پیچیده و سخت دیگری است می‌تواند از دادگاه طلاق به درخواست زن را داشته باشد. البته طلاق توافقی خود صحبتی دیگر است که زن و مرد هر دو بر اساس توافق بخواهند جدا شوند یا زن وکالت در طلاق (حق طلاق) داشته باشد که در این مقاله ما بدان نمی‌پردازیم.

ابتدا اطلاعات کافی کسب کنید و از کارشناس مشاور کمک بخواهید

بر اساس مراحل و سختی درخواست طلاق از طرف زن بهتر است قبل از انجام این کار خانم حتماً اطلاعات کافی در این زمینه داشته باشد و درخواست طلاق از طرف زن حتماً با یک وکیل مجرب و باتجربه صورت پذیرد چراکه انجام مراحل طلاق و ارائه دلایل طلاق از طرف زن و اثبات آن‌ها خاص است. حتی گاهی نیاز است قبل از دادخواست طلاق از طرف زن نیاز باشد تا دادخواست‌های دیگری به دادگاه تقدیم شود که هیچ‌کس بهتر از وکیل بر اساس شرایط خاصی که هر پرونده طلاق از طرف زن دارد نمی‌تواند زوجه را راهنمایی کند. 

ثبت دادخواست طلاق

زوجه بایستی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی شروع کرد. در ابتدا به طور کلی اگر بخواهیم مراحل طلاق از طرف زن را بیان نماییم برای شروع و ثبت مراحل طلاق به درخواست زن ابتدا باید دادخواست طلاق خود را در دفاتر الکترونیک قضایی ثبت کند. شما می توانید برای تنظیم دادخواست طلاق از سامانه ایداد استفاده کنید. در مرحله بعدی دادخواست طلاق به دادگاه خانواده فرستاده می شود. گاهی سؤال پیش می‌آید در چه شهرهایی می‌شود دادخواست طلاق از طرف زن را به دادگاه تقدیم کرد؟ زن هم می‌تواند در دادگاه خانواده شهری که هم‌اکنون ساکن است یا دادگاه شهری که شوهر وی اقامت دارد دادخواست طلاق دهد.   پس از برگزاری جلسات دادگاه بدوی طلاق صرف نظر از اینکه حکم صادر چه باشد طرفین حق اعتراض به حکم صادره را در بازه زمانی ۲۰ روزه تجدید نظر خواهی دارند که با ارائه دادخواست تجدیدنظرخواهی صورت می‌پذیرد. در این مرحله پرونده پس از تبادل لوایح به دادگاه تجدید نظر استان فرستاده می‌شود و رأی توسط شعبه دادگاه تجدیدنظر اعلام می‌شود. جلسات دادگاه تجدید نظر اکثراً به صورت غیابی و بدون حضور زوجین است البته موارد خاصی هم وجود دارد که بنا بر تشخیص قاضی جلسه حضوری و با حضور طرفین برگزار خواهد شد.  پس از صدور حکم دادگاه تجدیدنظر یک مهلت ۲۰ روزه برای هر کدام از طرفین در نظر گرفته شده است و هرکدام که رأی به ضرر او باشد امکان فرجام خواهی پرونده را در دیوان عالی کشور خواهد داشت. البته تغییر رأی در این مرحله بسیار سخت است. البته دیوان عالی رأی دادگاه تجدید نظر را نقض کند و مجدداً پرونده به دادگاه تجدید نظر اعاده نماید در بسیاری از موارد دیده شده است. 

طلاق از طرف زن چقدر طول می‌کشد؟

 یکی دیگر از موارد یا سؤالاتی که همواره مطرح است؟ این است که طلاق از طرف زن چقدر طول می‌کشد؟ با در نظر گرفتن تمامی مراحلی که بیان شد و صرف نظر از تعداد جلسات دادگاه خانواده در هر مرحله و با توجه به شلوغ بودن دادگاه‌ها و ازدیاد پرونده‌های طلاق و زمانی که برای نوبت دهی هم در این حین صرف می‌شود. همانطور که کاملاً مشخص است پرونده طلاق از طرف زن، پرونده‌ای بسیار زمان‌بر است که نیاز به صبر و حوصله بسیار دارد. مگر در مواردی که طلاق غیابی صورت پذیرد. طلاق غیابی به طلاقی گفته می‌شود که زوج یا نماینده ی قانونی وی حاضر به حضور در جلسات دادگاه نشوند و هیچ اعتراضی هم به رأی دادگاه از طرف آن‌ها صورت نپذیرد. در این صورت طلاق به درخواست زن زمان کمتری طول می‌کشد. در غیر این صورت بر طبق قانون طلاق و آیین دادرسی مدنی، طلاق پرونده ای است که با اعتراض هر کدام از زوجین می‌تواند سه مرحله دادگاه بدوی، دادگاه تجدید نظر استان مربوطه، دیوان عالی کشور را طی کند. که به طور بسیار خوشبینانه حداقل یک سال و اندی طول می‌کشد مگر در موارد و شرایط خاص و مواردی که هیچکدام یا یکی از طرفین اعتراضی نکند.

شرایط طلاق از طرف زن 

درخواست طلاق از طرف زن تنها میتواند در مواردی خاص صورت پذیرد. یکی از راه های طلاق از طرف زن اثبات کردن یکی از شرایط مندرج در سند ازدواج است. در سند نکاح ۱۲ شرط به صورت پیش فرض طبق قوانین به صورت چاپی گنجانده شده است اگر زوجه بتواند یکی یا چند از این شروط را به دادگاه اثبات کند می‌تواند از همسر خود جدا شود. البته اثبات این شروط نیاز به تخصص و روش درست دارد و کاری پیچیده است. اینجاست که وجود یک وکیل مجرب خانواده به عنوان مشاور حقوقی می‌تواند نقش موثری را ایفا نماید.  از جمله شرایط دیگری که در سال‌های اخیر مورد توجه خانم‌ها در طلاق از طرف زن قرار گرفته است. طلاق با استناد به عسر و حرج زن است البته اثبات عسر و حرج زن به استناد ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی است. عبارت عسر و حرج بدین معنی است که وضعیتی برای زن پیش آمده است که ادامه زندگی برای زوجه با سختی و مشقت بسیار همراه است چنانکه تحمل آن از عهده زوجه خارج است. و در نهایت برای اثبات تمام این‌ها این مورد را در نظر بگیرید همه‌چیز به علم قاضی و نظر وی بر اساس مستندات پرونده برمی‌گردد. در ادامه برخی از مهم‌ترین دلایلی که تاکنون زن به استناد آنها توانسته است طلاق بگیرد را بیان کرده ایم

طلاق با استناد به عسر و حرج زن 

این مورد را می‌توان از مهم ترین و فراگیرترین راه های طلاق زن و درخواست طلاق زن در سال‌های اخیر دانست، طبق ماده 1130 قانون مدنی، زن این حق را دارد که در صورتی که ادامه زندگی مشترک برای او با سختی و مشقت باشد از دادگاه خانواده تقاضای طلاق کند از جمله موارد عسر حرج میتوان به اعتیاد به مواد مخدر، محکومیت قطعی مرد به حبس به مدت 5 سال یا بیشتر، ضرب و شتم و دیگر سوء رفتارهای مالی غیر قابل تحمل و ابتلا مرد به بیماری های صعب العلاج و غیر قابل درمان اشاره کرد. البته مصادیق عسر و حرج که بیان شد حصری نیستند و می‌توانند شامل موارد دیگری هم بشوند که درنهایت تشخیص مصادیق عسر و حرج با قاضی و دادگاه است.

• ازدواج مجدد زوج بدون رضایت همسر اول
• بچه دار نشدن زوج یا امراض مقاربتی زوج
• ترک زندگی توسط زوج یا بلاتکلیف رها کردن زوجه (بر اساس ماده 1029 قانون مدنی اگر زوج بیش از چهار سال غیبت داشته باشد و زن آن‌ را اثبات نماید می‌تواند بر اساس آن می‌تواند درخواست طلاق کند. این حالت در نوعی دیگر برای دادخواست طلاق غیابی هم می‌تواند کارساز باشد.)

• اعتیاد زوج
• اثبات خیانت زوج به زوجه 
• تهیه نکردن مسکن برای مدت غیرمتعارف
• سو رفتار زوج مانند ضرب و جرح، توهین،…
• حداقل ۶ ماه نپرداختن نفقه از طرف زوج (بر اساس ماده 1129 قانون مدنی اگر زوجه امتناع شوهر از پرداخت نفقه و یا عدم پرداخت او را به هر دلیل را ثابت کند. می‌تواند اقدام به طلاق نماید؛ مشاوره حقوقی نفقه به سوالات بیشتر و جزئی تر شما پاسخ خواهد داد.)
• مریضی سخت علاج زوج
• محکومیت شوهر به حبس و زندان برای بالای ۵ سال یا ارتکاب جرائمی که اثبات شده برخلاف شأن زوجه باشد.
• عدم برقراری رابطه جنسی از طرف مرد برای مدت غیرمتعارف یا مشکلات زناشویی ناشی از عیوب زوج و رابطه جنسی غیرمتعارف هم می‌تواند دلایل دادخواست طلاق زن باشد.

البته این را در نظر بگیرید همان‌طور که عنوان شد استناد به هرکدام از این شرایط نیازمند ادله و اثبات آن در دادگاه است.

شرایط درخواست طلاق زوجه باکره

درخصوص عقد نکاح زوجه باکره شرایط کمی متفاوت است و با شرایطی مثلاً بررسی دلیل عدم شروع زندگی مشترک یا تمایل نداشتن زوج و یا هر دلیل منتسب به زوج در این خصوص شرایطی را برای زوجه فراهم می‌سازد که امکان اخذ رأی طلاق از دادگاه را راحت‌تر داشته باشد. البته باید در نظر داشت که در هنگام طلاق مهریه به زوجه باکره نصف تعلق می‌گیرد. محاسبه مهریه جزئیات خاصی دارید که بهتر است آنها را خوانده باشید و یا مشاوره بگیرید.

درخواست طلاق از طرف زن و مهریه

یکی از راهکارهایی که زنان برای گرفتن طلاق و مطرح نمودن دادخواست طلاق از طرف زن استفاده می‌کنند استفاده از حق مهریه خود است. در بسیاری از موارد اگر زن متقاضی طلاق باشد باید تکلیف مهریه او مشخص شود پاسخ به این مقوله بحث پیچیده‌ای است. به طور خلاصه زوجه می‌تواند با بخشیدن یا بذل کمی تا کل مهریه خود در مقابل طلاق نسبت به گرفتن طلاق خود اقدام نماید.  به عنوان مثال اگر زوجه بتواند یکی از شروط مندرج در سند ازدواج که پیشتر بیان کرده‌ایم را اثبات نماید کند مقداری از مهریه خود را بذل می کند که توافقی است این مورد از طریق عسر و حرج هم امکان پذیر است و اگر زوجه بتواند در این خصوص ادله ارائه کند و قاضی را مجاب کند می‌تواند زوج را اجبار به طلاق کند. در این خصوص مقداری از مهریه زوجه که باید بذل شود بسته به نظر قاضی و خود زوجه می‌باشد. در کل بهتر است برای اطمینان از اخذ تصمیم درست از مشاوره حقوقی مهریه استفاده کنید.

درخواست طلاق از طرف زن و حضانت فرزندان

از دیگر مواردی که متأسفانه بسیاری از خانم‌ها در پروسه طلاق با آن مواجه می‌شوند قوانین مرتبط با حضانت فرزندان است که بررسی آن‌ها خارج از این مقاله می‌باشد. اما به طور کلی برطبق ماده ۲۹ قانون حمایت از خانواده در پرونده طلاق، اگر قبلا تکلیف حضانت فرزندان مشخص نشده باشد می‌بایستی در ضمن حکم طلاق نسبت به آن اظهار نظر قضایی شود.  براساس قانون سن حضانت برای دختران ۹ سال و برای پسران ۱۵ سال در نظر گرفته شده است و بعد از این بازه حضانت دیگر از نظر قانون موضوعیت ندارد. بر اساس قوانین حضانت فرزندان تا پایان ۷ سالگی با مادر است و بعد از آن با پدر است. در اعطای حضانت مسئله دیگری تحت عنوان مصلحت فرزندان هم هست که مسئله سن را پوشش می‌دهد بدین معنی که مهم نیست حضانت او بر طبق قانون با کدام طرف است، مهم آن است که بر اساس تشخیص قاضی برای کودک بهتر است که نزد کدام یک از والدین باشد.

جمع‌بندی

گاهی سؤال مطرح می‌شود که بهترین راه طلاق از طرف زن کدام است؟ اگر از ابتدای این مقاله با ما همراه بوده‌اید متوجه شده‌اید که هیچ زمان بهترین راه طلاق از طرف زن وجود ندارد و این مسئله کاملاً نسبی است و ممکن است بر اساس شرایط خاصی که هر فرد و هر پرونده دارد متغیر باشد در اینجا هم وجود راهنمایی و مشورت با یک وکیل خانواده بسیار حیاتی است. یافتن یک وکیل یا مشاور خوب نیز دغدغه‌ای‌ست که اغلب ما با آن مواجهیم. شما می‌توانید با استفاده از سامانه‌ی هوشمند ایداد در کم‌ترین زمان و با مبلغی بسیار ناچیز پاسخ سوالات حقوقی خود را درباره طلاق از طرف زن دریافت کنید یا برای هرگونه تنظیم شکایت آنلاین اقدام کنید. هم‌چنین با طرح سوال خود از وکلا و کارشناسان با تجربه‌ی این سامانه، مشاوره‌ی حقوقی تخصصی دریافت کنید.