مشاوره حقوقی نفقه | راهنمای اثبات و شکایت از ترک انفاق

یکی از وظایف مهم هر مردی تأمین امنیت و اقتصاد خانواده خود است و از لحاظ قانونی نیز یکی از مواردی که مرد موظف به انجام آن است پرداخت نفقه به همسر خود است. متاسفانه یکی از مواردی که در بیشتر دادسراها و دادگاه ها به آن پرداخته می‌شود، شکواییه و دادخواست ترک نفقه است. برای دریافت مشاوره حقوقی نفقه و راهنمای اثبات و شکایت از ترک انفاق با ما همراه باشید تا درباره تمام جزئیات این مسئله توضیحات لازم را در اختیارتان قرار دهیم.

نفقه چیست؟

پس از ازدواج یکی از وظایف مرد پرداخت میزان مشخصی پول به زن است که به آن نفقه می‌گویند. نفقه شامل هزینه‌های متعارف زن مانند بهداشت، پوشاک، خوراک، مسکن، لوازم خانه و ... است که همسر وظیفه تأمین و پرداخت آن را دارد حتی اگر زن از تمکن مالی برخوردار باشد و به آن نیازی نداشته باشد. 

ترک انفاق چیست؟

با توجه به توضیحاتی که در بخش پیش گفته شد جرم ترک انفاق به معنای خودداری مرد از پرداخت این هزینه (نفقه) به زن است. اگر مردی به همسرش نفقه پرداخت نکند ترک انفاق صورت گرفته است و زن می‌تواند از مرد شکایت کند. دقت کنید که نفقه به زنی تعلق می‌گیرد که در عقد دائم مرد باشد. با این حال اگر در ازدواج موقت نیز شرط نفقه در هنگام خطبه ذکر شود مرد موظف به پرداخت نفقه است.

اگر برای درک بهتر شرایط ترک نفقه نیاز به راهنمایی دارید، مشاوره حقوقی ترک نفقه بهترین گزینه برای رسیدن به پاسخ‌ پرسش‌هایتان است.

میزان نفقه چطور محاسبه می شود؟

هیچ میزان ثابتی برای نفقه وجود ندارد. برای محاسبه میزان نفقه زن دو حالت وجود دارد. در حالت اول مرد و زن به توافق می‌رسند که چه مقدار پول به عنوان نفقه به همسر پرداخت شود. اگر توافقی وجود نداشته باشد میزان نفقه را کارشناس نفقه محاسبه می‌کند و دادگاه پرونده را به کارشناس ارجاع می‌دهد. یکی از خدمات مشاوره حقوقی ترک نفقه محاسبه نفقه است.

کارشناس رسمی دادگستری و یا مشاور حقوقی موارد گوناگون مانند سن، تحصیلات، شغل، نحوه زندگی زن پیش از ازدواج، موقعیت اجتماعی و ... را بررسی کرده و میزان نفقه را تعیین می‌کند. در صورتی که زن برای میزان تعیین شده معترض باشد باید با ذکر دلیل تا هفت روز برای اعتراض اقدام کند. 

مجازات ترک نفقه چیست؟ 

ممکن است برای شما این سؤال پیش بیاید که آیا ترک انفاق جرم است؟ و اگر جرم است مجازات آن چیست؟ به صورت کلی طبق قانون اسلامی بیان می‌کند در صورتی که مرد توانایی و استطاعت مالی برای پرداخت نفقه داشته باشد و از پرداخت آن خودداری کند حکم دادگاه برای او حبس بین سه ماه تا یک سال حبس است. البته نکته مهمی که باید در نظر داشت این است که این جرم در صورتی پذیرفته می‌شود که زن از مرد تمکین کرده باشد تا بتواند نفقه‌ای دریافت کند. بنابراین اگر مرد به دادگاه اظهار کند که زن از او تمکین نکرده است نفقه‌ای به زن تعلق نمی‌گیرد و عدم پرداخت نفقه جرم محسوب نمی‌شود. تمکین به دو معنای خاص و عام در این‌جا به کار می‌رود. در معنای عام یعنی انجام وظایف زن در خانه و در معنای خاص یعنی انجام روابط جنسی با مرد.

نکته دیگری در رابطه با ترک انفاق وجود دارد و آن قابل گذشت بودن این جرم است. به این معنا که اگر زنی از شکایت خود علیه مرد صرف‌نظر کند مرد مجازاتی را از سر نخواهد گذراند. 

نفقه فرزند چقدر است؟

شخص نفقه دهنده به فرزند در اولین وهله پدر خانواده است. به صورت قانونی وظیفه پدر است که آسایش مالی فرزندان را فراهم کند. در صورت فوت پدر، اجداد پدری فرزند باید نفقه را پرداخت نمایند. اگر اجداد پدری زنده نباشند این وظیفه بر عهده مادر است. در صورتی پدر استطاعت مالی نداشته باشد نمی‌توان برای پرداخت نفقه فرزند از او شکایت کرد. 

میزان نفقه فرزند دختر یا پسر نیز به صورت مشخص و قطعی در قانون نیامده است و در صورت ایجاد دادخواست برای پرداخت نفقه این میزان را کارشناس نفقه دادگستری براساس سن، جنس، نیاز و جایگاه اجتماعی او تعیین می‌کند. اگر پدری در صورت تمکین مالی از پرداخت نفقه فرزندان خودداری کند به مجازات حبس تعزیری درجه‌ی شش یعنی شش ماه تا دو سال حبس محکوم می‌شود.

نفقه تنها به فرزندانی تعلق می‌گیرد که دارای سه شرط زیر باشند:

• فرزند سرمایه‌ی کافی و مالی نداشته باشد.
• فرزند قادر به کار کردن و درآمدزایی برای خود نباشد
• زمانی که فرزند به سن مناسب برای کار کردن رسید دیگر نفقه او بر کسی واجب نیست.

البته در برخی موارد استثناهایی وجود دارد که برای اطمینان از جزئیات، بهتر است به سراغ مشاوره حقوقی ترک نفقه بروید. برای مثال در مورد نفقه فرزندان بالای 18 سال باید گفت که برای دختران تا پیش از ازدواج یا حداقل تا زمانی که به استقلال مالی برسند می‌توانند از پدر نفقه دریافت کنند. در مورد پسران بالای 18 سال اگر پسر در حین خدمت سربازی یا تحصیل در دانشگاه است پدر باید خرجی را به او بپردازد و پس از این مراحل دیگر وظیفه‌ای بر دوش پدر بابت پرداخت نفقه وجود ندارد. برای موارد خارج از موضوع نفقه، می توانید خدمت هوشمند مشاوره حقوقی پرونده و موضوع ترک نفقه کیفری را استفاده کنید.

اثبات ترک نفقه به چه صورت انجام می شود؟

بدیهی است که زن در دادگاه به عنوان شاکی پرونده باید قادر باشد جرم مرد که همان ترک انفاق است را اثبات کند. اثبات این موضوع نیز از طریق ارائه شهود با شرایط معین انجام می‌شود. از جمله وظایف کارشناس در مشاوره حقوقی ترک نفقه راهنمایی شما در زمینه‌ی شیوه‌های اثبات ترک نفقه است. در ادامه برخی از نکات مهم در این زمینه را بیان می‌کنیم.

برای مثال شاهدان باید در دادگاه حضور داشته باشند و نسبت به اتفاقات رخ داده میان زن و مرد آگاهی داشته باشند. البته شاهد نباید از بستگان زن باشد و باید دارای کارت شناسایی معتبر باشد. واضح است که در صورتی که دلایل زن مبنی بر ترک انفاق مرد کافی نباشد و قاضی را راضی نکند شکایت او بی‌نتیجه می‌ماند.

شکوائیه ترک نفقه را چطور ثبت کنیم؟

زن می‌تواند هم از طریق دادگاه حقوقی برای درخواست نفقه اقدام کند هم شکایت کیفری برای مجازات مرد تنظیم کند. برای تنظیم شکایت ترک انفاق اولین مرحله نوشتن شکواییه ترک نفقه برای دادسرا و ثبت آن در رایانه است. این کار را باید از طریق دفترهای خدمات قضایی به انجام رساند.

پس از ثبت شکوائیه، معاون ارجاع دادسرا شکایت زن را به یکی از شعبه‌های دادیاری ارجاع می‌دهد. شما می‌توانید این شکوائیه را از طریق وکیل خود نیز به ثبت برسانید. نکته حائز اهمیت برای صورت دادن شکواییه ترک انفاق این است که زن حتماً به تمکین خود از شوهر استناد کند تا این دادخواست قابل پیگیری باشد. پس از این مرحله باید زن و مرد برای اظهار دفاعیات خود با سند و مدرک در وقت تعیین شده آماده باشند.

دقت کنید که ترک نفقه جرم مستمر است. یعنی زن می‌تواند هر بار برای درخواست نفقه خود از مرد شکایت کند و هر بار این دادخواست از طریق دادسرا پیگیری خواهد شد.

تنظیم شکایت نامه ترک نفقه در سایت ایداد 

برای تنظیم شکایت ترک نفقه پس از ورود به سایت، به بخش ثبت درخواست وارد شوید. در این قسمت وارد گزینه‌ی تنظیم شکایت شده و گزینه‌ی ترک نفقه را انتخاب کنید. در مراحل بعدی باید به سوالاتی که از سوی سیستم مطرح می‌شود به دقت پاسخ دهید و در نهایت نسخه شکوائیه اختصاصی خود را به صورت هوشمند از سامانه ایداد دریافت نمایید. 

برای نفقه در دوران نامزدی و عقد چه احکامی وجود دارد؟

در مورد شرایط عقد و نامزدی در مناطق مختلف کشور رسوم و آداب گوناگونی وجود دارد اما از لحاظ قانونی پس از جاری شدن خطبه عقد و صورت گرفتن نکاح صحیح بین زن و مرد این دو در رابطه زن و شوهری قرار می‌گیرند و نسبت به یکدیگر وظایفی پیدا می‌کنند. پس از عقد نکاح دائم به صورت صحیح بین زن و مرد و تمکین زن از مرد پرداخت نفقه زن بر عهده مرد خواهد بود. 

با توجه به توضیحات گفته شده در دوران نامزدی و زمانی که هنوز مرد و زن به عقد رسمی همدیگر درنیامده‌اند و تمکین صورت نگرفته است نفقه‌ای به زن تعلق نمی‌گیرد و زن نمی‌تواند در این زمینه از طریق قانونی پیگیر شود.

مراحل شکایت ترک انفاق 

پس از ثبت شکوائیه ترک انفاق دادیار برای بررسی دقیق به تحقیقات می‌پردازد و اخطاری برای مرد ارسال می‌شود. پس از این مرحله مرد باید در مدت تعیین شده برای توضیحات و روشن شدن پرونده در دادگاه حاضر شود. اگر از این کار خودداری کند حکم جلب او صادر می‌شود. پس از این مراحل این مسئله مهم است که در دادگاه ترک انفاق چه بگوییم که در این خصوص بهتر است با یک مشاور و متخصص حقوقی مشورت نمایید یا به مشاوره ترک نفقه در بخش مشاوره حقوقی پرونده سامانه ایداد مراجعه نمایید که به صورت هوشمند در هر مرحله ای از شکایت کیفری ترک نفقه، بتوانید از اقدامات مورد نیاز آگاه شوید. 

شکایت نفقه کیفری و حالت‌های محتمل 

• زن می‌تواند در دادگاه به این موضوع اشاره کند که مرد او را از منزل بیرون کرده است و نفقه او را پرداخت نکرده است. البته باید شواهدی نیز در این زمینه ارائه شود. برای نمونه ارائه شاهد یا نشان دادن مکالمه‌هایی که در پیام‌رسان‌های گوناگون انجام شده است. در مورد ارائه شاهد نیز دادگاه باید شاهد و شهادتش را تایید کند.
• مرد در مقابل ادعای زن، به دادگاه بیان کند که زن او را تمکین نکرده است و این موضوع را به اثبات برساند یا اثبات کند که زن در خانه حضور نداشته است. در چنین حالتی اگر زن دلایل منطقی برای عدم تمکین خود ارائه دهد حق به زن داده می‌شود و نفقه او باید پرداخت شود. (در مورد شرایط عدم تمکین زن در بخش‌های بعدی توضیح خواهیم داد)
• مرد قبول کند که نفقه زن را پرداخت خواهد کرد. در این صورت پرونده خاتمه پیدا می‌کند و دادسرا از مرد برای انجام این کار تعهد می‌گیرد.
• مرد مدعی شود که نفقه‌های زن را می‌پردازد. در این حالت باید برای اثبات گفته‌هایش دلیل بیاورد. برای نمونه فیش‌های واریزی به حساب بانکی همسرش را به دادسرا نشان دهد یا شاهد ارائه دهد.
• اگر مرد بتواند اثبات کند که تمکن مالی ندارد می‌تواند از این طریق تبرئه شود. چراکه ترک انفاق زمانی جرم محسوب می‌شود که مرد با وجود استطاعت مالی از پرداخت نفقه خودداری کند.
• اگر مرد اظهار کند که نفقه درخواستی زن مربوط به گذشته است و این موضوع اثبات شود تبرئه خواهد شد. چرا که عدم پرداخت نفقه برای زمان حال آینده جنبه کیفری خواهد داشت و در مورد نفقه‌های پرداخت نشده در گذشته تنها جنبه حقوقی دارد.

عدم بهره‌مندی از مشاوره حقوقی ترک نفقه و ناآگاهی از آن‌چه باید در دادگاه طرح شود، در بسیاری از موارد سبب می‌شود افراد به حق واقعی خود نرسند.

طلاق با رای ترک انفاق 

یکی از مواردی که زن با وجود مخالفت شوهر خود می‌تواند تقاضای طلاق کند نپرداختن نفقه از سوی مرد است. طبق قانون اگر مردی از پرداخت نفقه به همسر خودت به مدت شش ماه خودداری کند و با وجود رأی دادگاه مبنی بر پرداخت نفقه از انجام آن سر باز زند زن می‌تواند از همسر خود طلاق بگیرد. 

از طرفی هنگامی که مرد نفقه زن را پرداخت نمی‌کند زن می‌تواند با مراجعه کردن به دادگاه تقاضای اجبار همسر به طلاق را داشته باشد. در این موارد تصمیم با قاضی است و قاضی می‌تواند رأی طلاق را صادر کند حتی اگر مدت زمان عدم پرداخت نفقه زیر شش ماه باشد.

از سوی دیگر تنها نفقه ندادن این امکان را به زن نمی‌دهد که بتواند از شوهر خود طلاق بگیرد بلکه اگر مرد توانایی مالی برای پرداخت نفقه نداشته باشد دلیلی برای طلاق زن خواهد بود. لذا در کنار مشاوره حقوقی ترک نفقه، کارشناس حقوقی می‌تواند شما را در زمینه‌ی مواردی که منتج به طلاق می‌شوند آگاه کند.

در چه مواقعی زن مجاز به عدم تمکین مرد و دریافت نفقه است؟ 

گفتیم که در صورت عدم تمکین زن نفقه‌ای به او تعلق نمی‌گیرد اما شرایطی وجود دارد که این حق را به زن می‌دهد که شوهر خود را تمکین نکند و نفقه هم دریافت کند که شامل موارد زیر است.

• هنگامی که سکونت زن در منزل شوهرش برای او خطرات جانی، مالی یا حیثیتی داشته باشد، برای نمونه مرد اعتیاد داشته باشد، مرد باید منزل مسکونی جدایی برای او تهیه کرده و نفقه او را مرتب پرداخت کند.
• اگر زن حق تعیین منزل را داشته باشد و به دلایلی نخواهد در منزلی که مرد تهیه می‌کند زندگی کند.
• اگر زن در دوران عادت ماهیانه باشد و قادر به تمکین مرد نباشد.
• در صورتی که مرد یا زن هر کدام به بیماری‌های مقاربتی یا بیماری‌های دیگر دچار باشند و رابطه جنسی برای هر دو خطرناک باشد.
• زمانی که زن حق حبس دارد یعنی از شوهر خود درخواست پرداخت مهریه داشته باشد تا او را تمکین کند. در چنین شرایطی حق با زن بوده و می‌تواند با همسرش رابطه‌ای نداشته باشد تا زمانی که درخواستش را انجام دهد.

روش دریافت مشاوره حقوقی ترک نفقه در سامانه ایداد

مشاوره حقوقی ترک نفقه در دو حالت کلی ارائه می‌شود. شما می‌تواند هم برای تنظیم شکایت و هم برای آگاهی از اقدامات مورد نیاز در هر مرحله از پرونده شکایت کیفری ترک نفقه، مشاوره هوشمند دریافت کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه تنظیم شکایت‌نامه، بر اساس آن‌چه در بخش‌های قبل ارائه شد مراحل ثبت درخواست را طی کنید.

اما برای دریافت مشاوره حقوقی ترک نفقه، پس از ورود به مرحله ثبت درخواست، گزینه‌ی «مشاوره حقوقی پرونده» را انتخاب کنید. این در شرایطی‌ست که شما شکایت خود را تنظیم کرده‌اید و نیاز به دریافت راهنمایی‌هایی در این زمینه دارید. در این خدمت، می‌توانید از مشاوره هوشمند سامانه‌ ایداد استفاده کنید. این سامانه پس از بررسی داده‌های بسیاری از پرونده‌ها و متون حقوقی پاسخ سوالات شما را تنها در 3 دقیقه ارائه خواهد کرد.