موانع ارث

1- قتل مورث ( متوفی ) : مطابق ماده 880 قانون مدنی قتل از موانع ارث است. بنابراین کسی که مورث خود را عمدا بکشد از ارث او ممنوع می شود ، اعم از این که قتل بالمباشره(انجام بی واسطه قتل توسط قاتل) باشد یا بالتسبیب(علت و سبب تحقق قتل شود و خودش مستقیم نقشی نداشته باشد یا به عبارت دیگر  فرد سبب وقوع جنایت یا اتلاف شده و مستقیم در بروز آن نقش ندارد؛ مانند کندن چاه در راه، افروختن آتش و سرایت دادن آن به ملک همسایه، شهادت دادن دروغین علیه کسی و باز کردن قفس حیوانات ـ که موجبب  تلف شدن مال یا جان کسی یا وارد آمدن خسارت بر آن می‌شود) و منفردا(تنهایی) باشد یا به شرکت دیگری(همراه با دیگری).
2- کفر: مطابق ماده 881 مکرر قانون مدنی کافر از مسلمان ارث نمی برد . اگر در بین ورثه متوفای کافری شخصی مسلمان باشد ، وراثی که کافر هستند ارث نمی برند.
3- لعان : اگر مردی انتساب فرزندی به خودش را انکار کند و به زن خود تهمت زنا بزند ، رابطه توارث( ارث بردن از هم) میان آنها از بین می رود . یعنی بعد از لعان ، زن و شوهر دیگر از هم ارث نمی برند . بعلاوه اینکه رابطه توارث میان فرزند با پدر هم قطع می شود . یعنی نه پدر از فرزندی که او را انکار کرده است ارث می برد و نه فرزند از پدر ارث خواهد برد . در این شرایط ، چنین فرزندی تنها از خویشاوندان مادری خود ارث می برد و متقابلا خویشاوندان مادری نیز از او ارث خواهند برد.
4- ولادت از زنا : مطابق ماده 884 قانون مدنی ولد الزنا از پدر ، مادر و اقوام آنان ارث نمی برد.
5- جنین : یکی دیگر از موانع ارث جنین است . مطابق ماده 878 قانون مدنی هرگاه در هنگام فوت مورث ، جنینی وجود داشته باشد که زنده به دنیا آمدن او موثر در تقسیم ارث باشد و به عبارتی مانع از ارث تمام یا برخی دیگر از ورثه باشد ، تقسیم به عمل نمی آید تا وضعیت جنین نیز مشخص شود.
6- غایب مفقود الاثر : مطابق ماده 879 قانون مدنی اگر بین وراث ، غایب مفقودالاثر باشد ، سهم او کنار گذاشته می شود تا وضعیت او روشن شود.مطابق این ماده موارد ذیل از جمله مواردی محسوب است که عادتا شخص غایب زنده فرض نمی‌شود: 
1- وقتی که ده سال تمام از تاریخ آخرین خبری که از حیات غایب رسیده است گذشته و در انقضاء مدت مزبور سن غایب از۷۵سال گذشته‌ باشد.
2- وقتی که یک نفر به عنوانی از عناوین جزء قشون(نیرو) مسلح بوده و در زمان جنگ مفقود و سه سال تمام از تاریخ انعقاد صلح بگذرد بدون اینکه‌ خبری از او برسد هرگاه جنگ منتهی به انعقاد صلح نشده باشد مدت مزبور ۵ سال از تاریخ ختم جنگ محسوب میشود.
3- وقتی که یک نفر حین سفر بحری(دریایی) در کشتی بوده که آن کشتی در آن مسافرت تلف(از بین رفته) شده است سه سال تمام از تاریخ تلف شدن کشتی گذشته ‌باشد بدون اینکه از آن مسافر خبری برسد.
آیا محرومیت از ارث، از موانع ارث محسوب می‌گردد؟
محروم کردن ورثه‌ای یا وراث از ارث مشروعیت ندارد. لذا اگر فردی، فرزند یا فرزندان، همسر، پدر و مادر یا خواهر و برادر و دیگر خویشاوندان که امکان ارث بردن از وی را دارند، از ارث محروم سازد (به موجب وصیت یا لفظی)، این عمل از اساس نادرست و غیرقابل نفوذ بوده و لذا از موانع ارث محسوب نمی‌گردد. این مطلب توسط مرجع حقوقی ایران تهیه و متشر شده است.